DERİ
KANSERİ
ARTIK ÇOK YAYGINLAŞTI!
Cildinizdeki bazı lezyonların (ben, sivilce vb) kötü
huylu olup olmadığını en az bir kere merak
etmişsinizdir herhalde. Deri kanserleri hakkında
basit birkaç bilgiye sahip olmanın hayatınızı
kurtarabileceğini hiç düşündünüz mü?
Vücudumuzun
herhangi bir yerinde, herhangi bir dokudan kanser gelişebileceği
bilinmektedir. İç organlarda veya gözle görülmeyen
yerlerde oluşan kanser, ancak belirti verdiğinde
veya check-up sırasında tesadüfen ortaya çıkabilir.
Ama deri kanserlerinin özelliği iç organlarda veya
derinin altında değil, gözle görülen yerde (deride)
olmasıdır. Bu nedenle erken teşhisi en kolay
olan kanser türleri olarak nitelendirilebilir. Yeter ki insan
cildindeki şüpheli lezyonları (ben, sivilce, yara,
kabuklanma vb.) erkenden ilgili doktora göstersin. Gözle görülen
bir bölgedeki kanserin ilerlemesine müsaade etmek hiçbir
insan için akılcı bir davranış sayılmaz.
Erken teşhisin
en önemli düşmanı korkudur. ‘Aman kanser olmasın’
korkusunun faydası olmadığı gibi zararı
da vardır. Eğer bir deri lezyonu deri kanseri ise
onu bekletmek kurtuluşu engellemekten başka işe
yaramaz. Diğer
yaygın bir korku ise deri lezyonlarına cerrahi
tedavi uygulanırsa kansere döneceği şeklindedir.
Bu da son derece yanlış bir inanıştır,
çünkü lezyon deri kanseri bile olsa tedavisi zaten çoğu
zaman cerrahi olarak çıkarılıp vücuttan
uzaklaştırılmasıdır.
Deri
kanserlerinin temel olarak 3 ana çeşidi vardır:
‘Malign Melanom’ (MM), ‘Yassı Hücreli Karsinom’
(SCC) ve ‘Bazal Hücreli Karsinom’ (BCC). En çok suçlanan
etken ise güneş ışınlarıdır.
Son yıllardaki ozon tabakası yırtığı
nedeniyle filtre edilmeden yeryüzüne ulaşan kanserojen
ultraviyole ışınları, sürekli maruziyet
durumunda (etkileri deri üzerinde birikerek) deri kanserine
yol açabilirler. Son yıllarda deri kanserine yakalanan
insan sayısındaki artma dikkat çekmektedir.
Deri
kanserlerinden korunmanın en önemli yolu sürekli güneş
ışınlarına maruz kalmanın zararlı
olduğunu bilmek ve (özellikle en yoğun olduğu
saatlerde) güneş ışınlarından kaçınmaktır.
Mekanik olarak siperlikli şapka, uv filtreli gözlük
camları ve yüksek faktörlü koruyucu kremler kullanma
alışkanlığı işe yarar.
Deri kanseri çeşidine
göre değişik şekillerde ortaya çıkabilir.
Önceden var olan bir benin özellik değiştirmesi,
yeni bir ben çıkması, deride kendinden oluşan
şişlik, kısa sürede iyileşmeyen yara ve
kabuklanma bir deri kanseri başlangıcı olabilir.
Ağrı hemen hiçbir zaman erken belirti değildir.
Deri kanseri bu dönemde çok küçüktür ve kolayca tedavi
edilebilir.
Şüpheli
bir deri lezyonunun deri kanserinden ayırılması,
ancak uzman bir doktorun muayenesiyle; gerektiğinde
lezyonun çıkartılması ve mikroskop altında
incelenmesi ile olur. Lezyon
büyükse doktor biyopsiye gerek görebilir. Sonuçta
mikroskopik inceleme tam teşhisi koydurur. Deri
kanserlerinin büyük çoğunluğunda tedavi cerrahi
olarak çıkarılıp vücuttan uzaklaştırılmasıdır.
Küçük bir deri kanserinde bu olay lokal anestezi ile basitçe
yapılabilir ve tedavi tamamlanır! Ancak daha büyük
deri kanserlerinde yapılacak ameliyat büyük olduğu
gibi, ilave tedaviler de gerekebilir. Hem de yaşam şansı
belirgin şekilde azalabilir.
Örnek olarak
bir aydır cildinde MM (malign melanom) bulunan bir hasta,
10 dakikalık lokal anestezi ile yapılan bir
operasyonla bu kanserden tamamen kurtulabilir, hemen evine
gidip hiçbir şey olmamış gibi işine gücüne
de dönebilir. Aynı hasta aynı tümörü 1 sene
bekletirse bu süre içinde tümör enine ve/veya dikine büyüyeceği
için 4-5 saatlik genel anestezi ile yapılan bir ameliyat
(tümör çıkarılması ve komşu lenf
bezlerinin temizlenmesi) sonrasında hastanın en az
4-5 gün hastanede yatması gerekebilir. Tümörün
bekletildiği süre zarfında vücudun başka
yerlerine yayılma olasılığı çok arttığı
için kemoterapi veya radyoterapi ihtiyacı da olabilir. Bütün
bu tedavilere rağmen yaşam şansı %40 a düşebilir.
Bu çarpıcı
örnekten hergün çok sayıda yaşanmaktadır.
Deride şüpheli bir lezyon (ben, yara, kabuklanma, vb)
olduğunda bu konu ile uğraşan merkezlerde bir
‘Dermatolog’ veya ‘Plastik Cerrahi Uzmanı’na danışmak
gereklidir. Ülkemizde de deri kanserlerinin teşhis ve
tedavisi ile uğraşan deneyimli ekipler mevcuttur.
Unutmayın, gözle görülen bir bölgedeki kanserin
ilerlemesine müsaade etmek hiçbir insan için akılcı
bir davranış sayılmaz!
SAYFA
BASI
Yazarın
diğer
yazıları:
Deri
kanseri çok yaygınlaştı
Şişmanlık
tedavisinde Yenilikler
SAYFA
BASI
|